Vincent Depaul

Vincent de Paul werd in 1581 geboren in Pouy in Frankrijk als derde van zes kinderen. Zijn vader had een boerenbedrijf. Hij was niet rijk, maar ook niet geheel onbemiddeld.

Carrière in de geestelijke stand

Als je niet rijk was, kon je niet gemakkelijk de maatschappelijke ladder bestijgen. De gemakkelijkste weg was het zoeken van een carrière in de geestelijke stand. Vincent koos deze weg. Hij studeerde theologie en trachtte wat bij de verdienen. Zijn leven was gericht op die carrière en het verkrijgen van een inkomen via kerkelijke functies. In 1600 werd hij tot priester gewijd.

In deze periode van zijn leven was hij een zoeker. Er was weinig zekerheid. Hij was sterk in de omgang met allerlei invloedrijke relaties op geestelijk en politiek gebied. 

Kerk van Clichy

Hij kreeg de zorg over de kerk van Clichy. Het werk beviel hem. Hij had succes en toch zien we hem even later als leraar van de kinderen van Monsieur en Madame de Gondi op hun landgoed in Folleville. Madame heeft hem nodig als geestelijk leidsman. Zij is het die hem wijst op de noden van de mensen om hen heen, ‘arm en verlaten’. Het feit dat Madame de noden van de mensen kende, laat zien dat zij zich hun lot had aangetrokken. Zij vertelt hem de nood van de boer van het nabij gelegen Gannes. Vincent gaat naar hem toe en de man kan zich eindelijk uitspreken bij een priester en voelt zich bevrijd. 

De stichting van de Congregatie

Vincent hield zijn beroemde preek in de kerk van Folleville op 25 januari 1617, het feest van Paulus’ bekering. Hij heeft deze ervaring gezien als de datum van de stichting van de Congregatie van de Missie, die formeel bevestigd werd in 1625. Zij zal zich vooral  richten op het heil van de arme plattelandsbevolking.  

De korte tijd die hij vervolgens pastoor was in Chatillon-les-Dombes, bracht hem direct in aanraking met arme en zieke mensen. Hij riep de hulp in van iedereen en stichtte organisaties (charités) die de behoeftigen ordelijk en volgens plan konden helpen. Van die tijd af volgde het ene initiatief na het andere om vooral arme mensen op geestelijk en lichamelijk gebied bij te staan.

Hij kon het niet alleen, en organiseerde daarom de leken en stichtte naast de Congregatie der Missie, in 1633 de Filles de la Charité, de Dochters der Liefde, direct gericht op de praktische caritas. De beide congregaties verspreidden zich over heel Frankrijk en overal werden lekenbewegingen opgericht.

Vincents’ aandacht bleef niet beperkt tot Frankrijk. Met zijn nuchtere en praktische kijk op de dingen, maar zeer gedreven, zond hij in 1645 priesters naar Tunis, in 1646 naar Algiers en in 1648 naar Madagascar. Polen volgde in 1651, ook zond hij priesters naar Ierland en Schotland.

De Congregatie der Missie, waarvan de leden Lazaristen werden genoemd naar de leprozerie St. Lazare in Parijs, breidde zich gestadig uit, wereldwijd. De opheffing tijdens de Franse Revolutie kwam zij te boven en met een nieuw élan verspreidde ze zich in de 19e eeuw over grote delen van wereld.